Sağlık Kaynağı Bir Mucize: SARIMSAK

İlk yazımı biraz kokulu ama çok lezzetli ve inanılmaz şifa deposu olan #sarımsak için ayırmak istedim. Bu bitkinin özellikle sağlık için geniş bir fayda yelpazesi olmasından ötürü bu önceliği fazlasıyla hak ediyordu. Hadi biraz teknik bilgi verip sonra konuya geçelim.

Sarımsak (Allium Sativum), Allium (soğan) ailesinden, soğan ve pırasa ile akraba bir bitkidir. Sarımsak başının her parçasına diş denir. Tek bir sarımsak başında yaklaşık 10 ile 20 diş vardır. Sarımsak, dünyanın birçok yerinde yetişir. Güçlü kokusu ve lezzetli tadı nedeniyle mutfaklarda popüler bir bileşendir.

Atalarımız daha antik çağlarda, sarımsağın sağlık ve tıbbi özellikleri için kullanılabileceğini fark ettiler. Sarımsağın, Mısırlılar, Babilliler, Yunanlılar, Romalılar ve Çinliler de dahil olmak üzere birçok antik medeniyet tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Günümüzde de bu şifa kaynağı, dünyanın bir çok yerinde hem lezzeti hem de sağlığa faydaları için tercih edilmektedir.

Modern dünyada bilimin ilerlemesiyle birlikte, sarımsağın tıbbi faydalarının büyük kısmının, doğranması, ezilmesi veya çiğnenmesi sırasında oluşan kükürt içeren bileşiklerinden kaynaklandığını biliyoruz. Bunların en öne çıkanı (sarımsak doğrandığında veya ezildiğinde oluşan kısa ömürlü bileşik olan) “ALİSİN” dir. Alisin 'in sarımsak bitkisindeki esas görevi böceklere ve mikroplara karşı bitkiyi korumaktır. Bu alisin isimli bileşiğin ömrü oluştuktan sonra yaklaşık 4 ile 10 dakika arasıdır. Sonrasında kendisi ve faydası hızlıca kaybolur. Buradan da anlaşılacağı gibi pişirilme ile sarımsaktaki #alisin tamamen yok olacağı için geriye sarımsağın diğer bileşenlerinden gelen faydaları kalır. Alisin 'den faydalanmak istiyorsanız, sarımsağı çiğ tüketmelisiniz. Alisin haricindeki diğer kükürtlü bileşiklerden öne çıkanlar ise “dialil disülfit (diallyl disulfide)” ve “s-alil sistein (s-allyl cysteine)” dir.

Bu kadar teknik bilgi sonrasında gelelim olası faydalarına;

Sarımsak kalorisi düşük ancak çok besleyici bir gıdadır.

Sadece bu özelliği bile bu harika bitkiyi beslenmemizde tutmamız için yeterlidir. Pişmiş bir sarımsak, alisin ve ondan gelebilecek faydaları kaybetmiş olsa bile, aşağıda önemli olanları listelenmiş bir çok bileşik içerir. Yani pişirilip faydası azalmış olsa bile hala bir çok faydayı barındırmaktadır. Ama mükemmel sonuç için çiğ tüketmek en güzeli... Bir diş (yaklaşık 2,5-3 gram) çiğ sarımsak sadece 4.5 kalori, 0.2 gram protein, 1 gram karbonhidrat, 0,06 gram lif içerirken yanında vücut sağlığı için çok önemli bileşikleri içerir. Bunlar; manganez

B6 Vitamini

C Vitamini Selenyum kalsiyum

bakır,

potasyum,

fosfor,

demir

B1 vitamini

Sarımsak bağışıklık sistemini güçlendirir.

İngiltere ‘de 2001 yılında yapılmış bir çalışmada, uzun süreli günlük sarımsak tüketmenin soğuk algınlığına yakalanma sayısını plaseboyla karşılaştırıldığında % 60 'dan fazla azalttığı bulunmuştur. Ayrıca soğuk algınlığı semptomlarının ortalama süresinin de, ortalama 5 günden, bu uzun süreli sarımsak tüketenlerde sadece 1.5 -2 güne kadar azaldığı görülmüştür. Sonrasında Amerika ‘da 2012 yılında yapılmış başka bir çalışmada, uzun süreli ve düzenli sarımsak tüketmenin soğuk algınlığı ve gripte hastalık süresini % 61 oranında kısaltığını göstermişlerdi.

Bilim dünyasının kendi içindeki katı kuralları sebebiyle bir konuda daha kesin bir hüküm oluşturmak için bu tür çalışmaların çok daha fazla yapılması gerekiyor. Bilim dünyası faydayı görmesine rağmen daha çok çalışmaya yönelse de, pratikte kendi atalarımızdan, büyüklerimizden sarımsağın faydalarını duymamız, hatta bir İtalyan arkadaşımın kendi büyükannesinden öğrendiği sağlıklı günlerinde 3 diş sarımsağı düzenli yemesi, hastalanınca da bu miktarı 12 dişe çıkartması gibi geçmişten gelen bilgiler bize #bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için bu mucize bitkinin diyetimize katılmasının önemini vurgulamaktadır.

Sarımsak yüksek tansiyonu düzenler.

Yüksek tansiyonun veya diğer adıyla hipertansiyonun en önemli tetikleyicilerinden olduğu kalp krizi ve felç gibi kardiyovasküler hastalıklar belki de dünyanın en fazla sorun yaratan hastalıklarıdır.

Hindistan ‘da 2005 yılında, Rusya ‘da 2008 yılında, Avustralya ‘da 2010 yıllında yapılmış insanlar üzerindeki farklı çalışmalarda, sarımsağın yüksek tansiyonu olan kişilerde kan basıncını düşürmede önemli bir etkiye sahip olduğunu bulmuştur. Bu çalışmalardaki dozlar günde yaklaşık 4 diş sarımsağa eşdeğerdi.

Sonuç olarak, yüksek tansiyonu olanlar için, düzenli sarımsak tüketimi bence dikkate değer bir konudur. Tedavinize yardımcı olacaktır. #yüksektansiyon #hipertansiyon

Sarımsak kötü huylu (LDL) ve toplam kolesterolü düşürür.

İngiltere ‘de 1994 yılında, yine İngiltere ‘de 2000 yılında ve Avustralya ‘da 2013 yılında yapılan çalışmalarda yüksek kolesterolü olanlar için, sarımsağın kötü huylu (LDL) ve toplam kolesterolü yaklaşık % 10-15 oranında azalttığı rapor edilmiştir. Kötü (LDL) ve iyi (HDL) #kolesterol özelinde bakıldığında, sarımsak kötü kollesterolü düşürüyor gibi görünmektedir, ancak iyi kollesterol üzerinde kayda değer bir etkisi bulunamamıştır. Ayrıca kalp hastalıkları için bilinen bir başka risk faktörü olan yüksek #trigliserit düzeyleri üzerinde de pek bir etkisi bulunamamıştır.

Bunun için üzülmeyin, elinizde hiç olmasa kötü huylu (LDL) kollesterolü düşeren bir gıda var, fırsatı kaçırmayın ve sarımsağı beslenmenize dahil edin.

Sarımsak, yaşlanma, bunama ve Alzheimer riskini azaltır.

Bugün bilimin bize gösterdiği gibi vücudumuzdaki serbest radikaller oksidatif hasara, oksidatif hasar da yaşlanma sürecine katkıda bulunur. İşte tam bu aşamada sarımsağın içerdiği ve oksidatif hasara karşı koyan antioksidanlar bizim ilgi alanımıza girer. ( #oksidatifhasar )

Amerika ‘da 2012 yılında, Hindistan ‘da 2015 yılında, 2008 yılında ülkemizde yapılan çalışmalarda düzenli sarımsak tüketiminin insanlarda #antioksidan enzimleri arttırdığı ve aynı zamanda yüksek tansiyonu olanlarda oksidatif stresi önemli ölçüde azalttığı gösterilmiştir.

Hem kötü huylu kollesterol, hem kan basıncının düşürülmesi ve hem de üzerine bu antioksidan özelliklerin eklenmesi beyinde oluşan #bunama ve #alzheimer gibi hasarları haliyle azaltacaktır.

Alın size bu lezzetli mucizeyi kayda değer miktarda hayatınıza dahil etmek için bir sebep daha...

Sarımsak eskiden beri bir performans arttırıcı olarak bilinir.

Antik kültürlerde yorgunluğu azaltmak ve çalışanların iş kapasitelerini arttırmak için kullanılıyordu. En önemlisi, Antik Yunan 'daki Olimpiyat sporcularına verilirdi.

Yapılan çalışmalar laboratuar hayvanları ve kalp hastalarında sarımsağın egzersiz performansına yardımcı olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, Amerika ‘da 2013 yılında dokuz bisiklet sporcusu üzerinde yapılan bir çalışmada hiçbir #performans faydası bulunamamıştı. Ancak Japonya ‘da 2007 ‘de yapılmış bir diğer çalışmada, egzersize bağlı yorgunluğun sarımsak ile azaltılabileceğini işaret etmiştir.

Bilimsel olarak bulgular henüz çok net olmasa da, besleyiciliği yüksek bu besini gençi, yaşlısı, sporcusu, hepimiz öğünlerimize katalım.

Özellikle kemik erimesi olan kadınlar için sarımsak önemli bir besindir.

Laboratuar çalışmaları, kadınlarda östrojeni artırarak kemik kaybını en aza indirebileceğini göstermiştir. İran ‘da 2012 yılında, özellikle Menopoz dönemindeki kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmada, günlük yaklaşık bir diş (2 gram) çiğ sarımsağın, kandaki #östrojen eksikliği bulgusunu önemli ölçüde düşürdüğü bulunmuştur.

İngiltere ‘de 2012 yılında yapılan bir çalışmada sarımsak ve soğan gibi gıdaların kemik erimesi ( #osteoartrit ) üzerinde yararlı etkileri olabilir denmektedir.

Bu durumda özellikle kadınların gençliklerinde ve yaşlılıklarında sağlıklı kemiklere sahip olmaları için sarımsak yemelerini belirtmek gerekiyor.

Sarımsak çevre kirliliğinden kaynaklı toksik maddelerle savaşımıza destek olur.

Yüksek miktarda sarımsak tüketmek, içerisindeki faydalı kükürt bileşikleri sayesinde #toksik ağır metallerin organlarımıza hasar vermesine karşı koruma sağladığı bulunmuştur.

2012 yılında İran ‘da yapılan bir çalışmada, araba aküsü tesisi çalışanlarında yapılan dört haftalık bir çalışmada, sarımsağın aşırı kurşuna maruz kalmış personelin kandaki kurşun seviyelerini % 19 oranında azalttığını bulundu. Birçok klinik toksisite belirtisini de azaltmıştı.

Büyük şehirlerde soluduğumuz havada, içtiğimiz suda, yediklerimizde farkında olmadan bir çok toksik maddeyi vücudumuza alıyoruz. Bunların bir kısmına dahi faydası olsa, tüketmek için yeterli değil mi sizce...

Sarımsak ömrünüzün sağlıklı kısmının artmasına yardımcı olur.

Biri dese de ömrü uzatıyor diye, teoride bunu ispatlamak imkansızdır. Ancak çok ciddi sıkıntılardaki bu çok önemli faydaları, sarımsağı düzenli bir şekilde hayatımıza dahil ettiğimizde, yaşam kalitemize etkisini kolaylıkla tahmin edebilirsiniz.

Sonuç olarak her güzelin bir kusuru olması gibi, bu mucizenin de;

kötü nefes kokusu,

bağırsakta gaz yapması,

çok tüketiminde faydalı bağırsak florasının bozulması,

allerji,

gibi yan etkileri olsa da amaç sağlıklı yaşamsa orada sarımsak olmalı diyorum.

Not: Kanama bozukluğunuz varsa veya kan inceltici ilaçlar alıyorsanız, sarımsak alımınızı artırmadan önce mutlaka doktorunuzla konuşun. ( #kanama , #kaninceltici )